ART IS HARD

 ART IS HARD es otro de los eventos que se realizan en Salónica para promover el arte contemporáneo, una exposición colectiva que reune a un grupo muy variado de artistas, curadores, galerístas, y amantes del arte en general, dispuestos a promover su pasión por la creación.

Por supuesto no iba a perdermelo, fue el pasado día tres de Febrero, y tan sólo duro un día, la exposición abría sus puertas por la mañana, y terminaba con una fiesta y buena música a la mañana siguiente!

En el espacio que me designaron, monte mis obras junto con las de la artísta Fani Katsoura, pertenecen a una serie de piezas en las que hemos trabajado juntos estos últimos meses, y aunque enfocados desde distintos puntos de vista y con diferentes significados, tienen un hilo comun que esta presente en muchas de nuestras obras. 

 

European Youth Capital

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ

Η ΣΥΛΛΗΨΗ ΚΑΙ Ο ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΠΟ

Η έννοια του τόπου αποδεικνύεται δύσκολη, και περισσότερο όταν γίνεται επιθυμητό να δοθεί ένας γενικός ορισμός της λέξης. Είναι μία ιδέα και επίσης μία φωνή αφηρημένη και διαισθητική.

Ακολούθως, η σημασία της είναι : Ένας χώρος κατειλημμένος από ένα σώμα, -2. μέρος, περιοχή, 3. χρόνος, περίσταση, ευκαιρία, 4. μέρος το οποίο καταλαμβάνει κάποιος/κάτι σε μία λίστα, ιεραρχία, - και αυτός είναι ο ορισμός που ερμηνεύει καλύτερα τη σειρά φωτογραφιών που παρουσιάζω με τον τίτλο - Περίχωρα Θεσσαλονίκης –

Ο τόπος, ως ιδέα η οποία αναπαριστά το φυσικό μέσο, είναι το άλλο, κάτι που συναντάται έξω από εμάς, αλλά ως προς την πολιτιστική κατασκευή είναι κάτι που αφορά άμεσα το άτομο, εφόσον κάθε κοινωνία κατοικεί σε ένα τόπο ή χώρο καθορισμένο, στον οποίο προβάλλει τη δική της σύλληψη του κόσμου που την περιβάλλει.

Αλλά ο τόπος είναι κάτι περισσότερο από μία απλή γεωγραφική τοποθέτηση, δηλαδή, περισσότερο από έναν απλό χώρο.

Τελειώνοντας με αυτή τη μικρή εισαγωγή πάνω στην έννοια, θα μου άρεσε να μνημονεύσω τον ορισμό τον οποίο δίνει ο Marc Augé, σχετικά με τους τόπους και τους μη-τόπους [sites/non-sites] , και ενώ είναι σίγουρο ότι το κείμενο του γάλλου ανθρωπολόγου εστιάζει στην έννοια των σύγχρονων πόλεων, επίσης μπορούμε να προσαρμοστούμε σε αυτό το ζευγάρι όρων, με την άδεια των παραθεμάτων, ώστε να εστιάσουμε στον Τόπο ο οποίος είναι και το θέμα που μας ενδιαφέρει. Εφόσον, λοιπόν, η προβληματική που θίγει  είτε επηρεάζει οποιαδήποτε κοινωνία όταν προσπαθεί να θεμελιωθεί  και να δημιουργήσει ένα περιβάλλον έχει, κατά πολύ να κάνει με τον τόπο, και η επιλογή εκείνου και όχι άλλου, χάριν ορισμένων συνισταμένων, όπως το αν στην πόλη είναι οικονομικοί ή ανταποκρίνονται σε παράγοντες κοινωνικοπολιτικούς, επίσης έχει να κάνει με μία εικόνα αισθητική, η οποία εκ των πραγμάτων μοιράζεται το περιβάλλον/πόλη με το περιβάλλον/τόπος.

Ο συγγραφέας  περιγράφει τόπο ως ένα χώρο που εμπλέκει το άτομο – παραθέτω κατά λέξη :

“ένας τόπος, είναι ένας χώρος μέσα  από τον οποίο μπορούν να διαβαστούν ορισμένα στοιχεία των ατομικών και συλλογικών ταυτοτήτων, των σχέσεων μεταξύ των μεν και των δε και της ιστορίας που μοιράζονται”.[1]

 

Αν αντιληφθούμε αυτό το χώρο εξίσου ως περιβάλλον, το οποίο είναι επίσης μέρος του τοπίου και παραμένει άμεσα έξω από την πόλη λόγω γεωγραφικής αντίθεσης, αυτό που δεν είναι πόλη είναι το άλλο. Αυτό το άλλο, το τοπίο, έχει ως αντανάκλαση  του πολιτισμού, κάποια χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν την ταυτότητά του και το καθορίζουν ως μέλος ή μέρος της αυτής της κοινωνίας. Και παρ’ όλο που η γη η οποία σχηματίζει αυτά τα εδάφη φιλοξενεί τα βιώματα και την ιστορία ενός πολιτισμού που άφησε αυτούς τους τόπους για να φύγει στην πόλη, για αυτό λοιπόν, η ιστορία της πόλης είναι δεμένη με την ιστορία της υπαίθρου.

Όσον αφορά  τον δεύτερο όρο:

“ Ένας μη-τόπος, αντίστροφα, ορίζεται ως ένας χώρος όπου δεν μπορούν να διαβαστούν ούτε ταυτότητες ούτε σχέσεις ούτε ιστορία”.[2]

 

Είναι ο ορισμός που ο Marc Augé  χρησιμοποιεί για να ονομάσει τους τόπους οι οποίοι βρίσκονται στα περίχωρα των πόλεων, τις ζώνες “στην αμέσως επόμενη περιφέρεια των χωριών και των μικρών πόλεων, όπως οι είσοδοι σε ορισμένες -μεγάλες επιφάνειες- (super market) έφτασαν να είναι τόποι συνάντησης συχνών ή κανονικών”.[3]

Θα μου άρεσε να χρησιμεύσει ως εισαγωγή για τις φωτογραφίες της σειράς Περίχωρα Θεσσαλονίκης, μιας και έχει αρκετά να κάνει με αυτή τη σύλληψη των μη-τόπων.

Εντοπίστηκαν έξω από την πόλη, μέσα στην όχθη ενός ποταμού, στον οποίο περιλαμβάνεται η περιοχή του Δέλτα. Εικόνες όπου, όπως έλεγε ο συγγραφέας, δεν μπορούν να διαβαστούν ούτε ταυτότητες, ούτε σχέσεις , ούτε ιστορία.

---

[1]  AUGÉ, Marc. Lugares y no-lugares, en Los “no lugares”. Espacio del anonimato. Una antropología de la sobremodernidad. Barcelona, Gedisa, 1994. p. 238

[2]  AUGÉ, Marc. Op. cit. p. 239

[3] Ibíd. 

Action Field KODRA Festival 2010

 

El proyecto expositivo Procesos de cambio, viaja a Salónica para participar en el festival que se realiza en el campo militar Kodra http://www.actionfieldkodra.gr/

Cada año reune un numeroso grupo de artistas visuales de todas las nacionalidades, en una importante exposición que se lleva a cabo en el municipio de Kalamaria, en la ciudad de Salónica, en Grecia. 

La serie Procesos de cambio. Habla del tiempo y del espacio, de los procesos de cambio del paisaje, y de la antropización del medio con el ganado doméstico como un recurso más de los que explota.

Tiene que ver con la intención de crear una imagen desconcertante, mirar lo que reconocemos porque lo hemos visto muchas veces pero con otros ojos, es decir; activar esa experiencia dormida de la curiosidad más allá de lo que tenemos asumido, preguntar que tiene de nuevo algo que ya conozco. Por ejemplo la muerte, la reconocemos en muchos lugares y situaciones pero sigue siendo algo desconocido para nosotros, que activa una serie de mecanismos de autodefensa que nos ayudan a asumir nuestro destino trágico. 

En esta serie está presente eso desconocido, como también la muerte y la memoria, algo obvio cuando hablamos de fotografía puesto que ésta es la herramienta de constatación del deterioro, y tiene la capacidad de mostrar el paso del tiempo, en referencia a un lugar o un sujeto, como en el caso de las fotografías de las reses muertas que he ido tomando sistemáticamente a lo largo de un periodo de tiempo concreto y en un determinado lugar. 

 

Pero aunque estas y otras lecturas sean evidentes cuando contemplamos esta serie, donde los elementos que las constituyen son los mismos sujetos pero con variantes cronológicas, lo que se hace indudable es que hablamos de tiempo y espacio: de como transcurren sobre la línea de tiempo que nosotros hemos creado y percibimos como real, unos sucesos, unos procesos que responden a otro tiempo distinto al nuestro, no sufren de nuestras velocidades sino que siguen otras ecuaciones temporales.

La pretensión de esta serie, lejos de una recuperación de la naturaleza y del paisaje desde una visión romántica, sería la reivindicación de cierto compromiso con el medio, no como artistas de pertenecientes a un activismo ecológico, sino desde un planteamiento de compromiso personal y actitud respetuosa, enfatizando de la fragilidad del medio, del entorno, relacionarnos más con la naturaleza, a modo de ritual –evitando planteamiento morales superados[1]- para comprometernos con unos valores que nos permitan una actitud sostenible para con el planeta.

---

[1] Como por ejemplo, el de una naturaleza sabia, ejemplar a la que imitar ya que esto son falacias naturalistas, que se han usado muchas veces para justificar comportamientos o morales conservadoras, modelos como el Darwinismo que ha sido usado numerosas veces como justificación para actitudes reprobables.  Y la iglesia  que también usa de estas falacias naturalistas, con actitudes homófobas justificadas en el comportamiento “natural” de los individuos como criaturas cuyo fin es la reproducción de la especie. Terrenos pantanosos donde no voy a meterme pues no es el tema.

A continuación os dejo las fotografías de la exposición